در طب ایرانی و اسلامی علاوه بر حجامت و بادکش، یک شیوه درمانی و پیشگیری دیگر نیز به نام فصد وجود دارد که از قدیم از آن استفاده می‌شده اما امروزه کمتر به کار می‌رود و واژه آن برای اغلب افراد نا آشناست. در روایات آمده است که فصد یک روش درمانی مجاز و مطلوب است و آن را همچون حجامت از درمان‌های قابل پذیرش شمرده‌اند.
فصد واژه‌ای عربی و در اصل به معنای شکافتن و زدن رگ است، که در گذشته به وسیله یک ابزار کوچک فلزی به نام «نیشتر» انجام می‌شد که شکل و اندازه آن برای هر رگ متفاوت بود. از نظر حکما، فصد استفراغی است کلی که در آن اخلاط اربعه به وسیله جدا شدن عروق در اثر نیشتر (تیغ) خارج می‌گردند. در طب سنتی به عمل خارج کردن خون از وریدها (سیاه رگ‌ها) برای مداوای برخی بیماری‌ها به هنگام ضرورت، فصد گفته می‌شود.
پزشکان طب سنتی معتقدند بدن انسان از چهار خلط خون، بلغم، صفرا و سودا تشکیل یافته است که اگر میزان این چهار خلط در تعادل و تناسب باشد، بدن در حالت سلامت قرار دارد اما اگر از تعادل خارج شود بدن دچار بیماری می‌شود و فصد یکی از راه‌های نزدیک نمودن بدن به اعتدال می‌باشد.
فصد پیشانی چیست؟
در این روش متخصص طب سنتی قسمت رگ پیشانی بین ابروها را می‌شکافد تا مواد زائد و رسوب موجود در این قسمت را خارج کند تا سردرد فرد درمان شود. البته این کار باید توسط متخصص طب سنتی انجام شود که نوع مزاج و بیماری شخص را تشخیص دهد. چون پزشک متخصص طب سنتی به خوبی می‌داند که فصد چیست و آیا راهکار مناسبی برای درمان سردرد فرد است یا از راهکارها و درمان‌های دیگری استفاده کند.
فصد پیشانی به بیمار کمک می‌کند سریع‌تر از انواع دیگر فصد بتواند درد در ناحیه سر و پیشانی را درمان کند. دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد که چند درصد از آن‌ها با فصد از پیشانی درمان می‌شوند. قرار نیست تمام دردهای سر و گردن و پیشانی با فصد و حجامت و بادکش در پیشانی از بین بروند. سبک زندگی پر استرس، تغذیه ناسالم و عدم تحرک در غلظت خون و بیماری‌های دیگر اثرگذارند که باعث سردردهای کوتاه مدت و مزمن می‌شوند.
فواید فصد از پیشانی
فصد پیشانی فوایدی برای درمان طیف گسترده ای از بیماری ها دارد از جمله درمان سردرد، میگرن، سرگیجه، اضطراب، افسردگی، فشار خون بالا و مشکلات پوستی از خواص فصد پیشانی است. این نوع فصد برای درمان سردردهای سنگین، حمله‌های اضطراب و فشار خون بالا انجام می‌شود. این عمل اگر با مشورت پزشک باشد، حتماً در درمان سردردهای مزمن کارساز خواهد بود.
که دیگر روش‌ها برای آن جواب نداده است. در موارد خاص، فصد پیشانی را برای کسانی انجام می‌دهند که درد زیادی دارند و برای آن‌ها عذاب آور شده است.
کاهش درد و التهاب
رفع سردردهای میگرنی و مزمن
فشار خون بالا و سرگیجه‌آور
تقویت سیستم ایمنی
کاهش استرس اضطراب
عوارض فصد پیشانی
مشاوره با پزشک قبل از درمان و انجام فصد خون ضروری است. باید مطمئن شوید که فصد خون برای شما مفید است اگر شرایط سلامتی خاصی دارید قبل از انجام فصد خون حتما از پزشک متخصص طب سنتی مشاوره بگیرید تا به عوارض فصد خون همچون موارد زیر هنگام فصد مبتلا نشوید.
اگر لازم باشد که دردی در نزدیک‌ترین محل به پیشانی درمان شود، فصد از این ناحیه را توصیه می‌کنیم. حساسیت زیادی در پیشانی وجود دارد. رگ‌های عصبی مهمهی از این ناحیه عبور کرده‌اند و کوچک‌ترین سهل‌انگاری و بی‌احتیاطی به قیمت سنگینی برای بیمار و پزشک تمام خواهد شد. پیشانی یکی از مهم‌ترین نواحی در بدن به حساب می‌آید که فصد کردن از آن، احتیاط زیادی لازم دارد.
خونریزی : خونریزی بعد از هر فصد یک مورد کاملا طبیعی است اما در مراکز فصد خون حضور پزشک برای چنین مواقعی است که خونریزی بیش از حدی صورت نگیرد.
کبودی: کبودی هم از عوارض کاملا موقتی فصد خون است و در صورت بروز به سرعت بهبود پیدا می کند.
عفونت: چنانچه فصد خون پیشانی غیر اصولی و غیر بهداشتی انجام شود امکان عفونت وجود دارد.
سرگیجه و ضعف: در هر حال بعد از اهدای خون هم بعضی از افراد دچار سرگیجه و ضعف می شوند بنابراین این مورد هم کاملا بستگی به شرایط بیمار دارد برای همین است که پیش از فصد خون شرایط بیماری توسط پزشک طب سنتی بررسی می شود و یک شرح حال از بیمار گرفته می شود تا جلوی عوارض احتمالی فصد خون گرفته شود.
چه کسانی فصد خون انجام دهند؟
چون میزان خون خارج شده در فصد بیشتر است امکان ضعف فرد و ضرر به اعضای اصلی بدن همچون کبد، کلیه و قلب وجود دارد. به همین دلیل طب سنتی فصد خون برای کودکان و افراد بسیار سالمند مناسب نیست.
علت مناسب بودن فصد در فصل بهار این است که در این فصل بدن انسان با هیجاناتی همراه است و اخلاط و فضولات در خون به جریان در می‌آیند و در نتیجه خون گرفتن باعث دفع این فضولات خواهد شد و همچنین فشار خون در حدی است که عوارض ناشی از فصد کمتر وجود دارد. در حالی که در فصل‌های سرد، فضولات غلیظ و ساکن شده و خون گرفتن موجب دفع قسمت بیشتری از بخش مفید خون می‌شود. بهتر است در فصل تابستان و نیز در فصول سرد سال جز به ضرورت و تجویز درمانگر حاذق فصد انجام نشود.
موارد منع فصد
- سوء مزاج سرد: به علت وجود خون کمتر، غلبه بلغم وجود دارد.
- در سرزمین‌های خیلی سرد: چون سردی باعث افزایش غلظت خون و کاهش حجم آن شده و با فصد در بدن نفوذ می‌کند.
- درد شدید: چون روح را تحلیل برده و بدن را ضعیف می‌نماید و در این حالت فصد باعث افزایش ضعف روح و قوت خواهد شد.
- بعد از سونا
- بعد از جماع
- سن کمتر از 14 سال: چون بدن مرطوب است و غلبه بلغم دارد و فصد باعث ضعف و جلوگیری از رشد می‌شود.
- در سنین کهنسالی: چون در این سن خون کم تولید شده و بدن ضعیف می‌گردد.
- افراد لاغر و کم وزن
- افراد چاق پف آلود: در افرادی که چاقی از نوع گوشتی و تنومندی است، دم غالب بوده و فصد جایز است.
- بیماری‌های مزمن و طول کشیده
- زنان حامله و حائض را حتی‌المقدور نباید فصد کرد مگر ضرورت مهمی وجود داشته باشد.
- در تب شدید و یا التهاب شدید نباید فصد نمود.
نکاتی که باید قبل و بعد از فصد به آن توجه گردد
- حمام: قبل و بعد از فصد استحمام طولانی و گرم و سونا و جکوزی پیشنهاد نمی‌شود.
- خوردن و آشامیدن زیاد: بعد از فصد باید تا دو الی سه روز غذای لطیف و سبک بخورید.
- حرکات نفسانی و بدنی شدید: چون بدن را ضعیف می‌نماید مانند غضب، ترس و جماع
- خواب: از آن جهت که فصد اخلاط را به جریان انداخته و باعث حرکت بخارات می‌شود، خواب بعد از فصد باعث حبس این بخارات در عضله و بی‌حالی اعضاء می‌گردد. بنابراین کم‌ترین فاصله میان فصد و خواب می‌بایست 6 ساعت باشد.
- ورزش و هر گونه تحرکات سنگین بعد از فصد مناسب نیست.
کیسه فصد خون را از بهبود فرداور تهیه کنید:
کیسه فصد خون یکی از تجهیزات ضروری برای انجام این روش درمانی است. کیسه های فصد خون در اندازه‌های مختلفی موچود هستند. از جمله کیسه فصدخون 350سی سی و کیسه فصد خون 450 سی سی.
بهبودفردآور به عنوان یکی از معتبرترین فروشگاه های تجهیزات پزشکی در ایران انواع کیسه فصد خون را با کیفیت بالا به شما ارائه می دهد.
توصیه می‌شود:
- قبل از انجام هرگونه روش درمانی، از جمله فصد خون، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- به جای فصد خون، به دنبال روش‌های درمانی اثبات شده و مبتنی بر شواهد علمی باشید.
- برای درمان بیماری‌ها، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در نهایت، تصمیم گیری در مورد انجام فصد خون باید با توجه به نظر پزشک و بررسی دقیق مزایا و معایب آن صورت گیرد.